[PTS Vol S - 3] [\z S /] [\f III /]
[PTS Page 053] [\q 53/]
[BJT Vol S - 3] [\z S /] [\w III /]
[BJT Page 094] [\x 94/]

Namotassabhagavatoarahatosammàsambuddhassa.

1. 2. 1. 1

Upaya suttaü

53. Sàvatthiyaü:

Upayo bhikkhave, avimutto, anupayo vimutto, råpåpayaü và bhikkhave, vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya, råpàrammaõaü råpappatiññhaü nandåpasecanaü vuddhiü viråëahiü vepullaü àpajjeyya,

Upayo bhikkhave, avimutto, anupayo vimutto, vedanåpayaü và bhikkhave, vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya, vedanàrammaõaü vedanappatiññhaü nandåpasecanaü vuddhiü viråëahiü vepullaü

Upayo bhikkhave, avimutto, anupayo vimutto, sa¤¤åpayaü và bhikkhave, vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya, sa¤¤àrammaõaü sa¤¤appatiññhaü nandåpasecanaü vuddhiü viråëahiü vepullaü àpajjeyya,

Upayo bhikkhave, avimutto, anupayo vimutto, saükhàråpayaü và bhikkhave vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya saükhàràrammaõaü saükhàrappatiññhaü nandåpasecanaü vuddhiü viråëahiü vepullaü àpajjeyya.

Yo bhikkhave evaü vadeyya: ahama¤¤atra råpà a¤¤atra vedanàya a¤¤atra sa¤¤àya a¤¤atra saükhàrehi vi¤¤àõassa àgatiü và gatiü và cutiü và uppattiü và vuddhiü và viråëhiü và vepullaü và pa¤¤àpessàmãti netaü ñhànaü vijjati.

Råpadhàtuyà ce bhikkhave, bhikkhuno ràgo pahãno hoti, ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü, patiññhà vi¤¤àõassa na hoti, vedanàdhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti, ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü, patiññhà vi¤¤àõassa na hoti, sa¤¤àdhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti, ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü, patiññhà vi¤¤àõassa na hoti, saükhàradhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgassa pahino hoti. Ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Vi¤¤àõadhàtuyà ce bhikkhave, bhikkhunà ràgo pahãno hoti. Ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü, patiññhà vi¤¤àõassa na hoti, tadappatiññañhitaü vi¤¤àõaü aviråëhaü anabhi saïkhacca [PTS Page 054] [\q 54/] vimuttaü, vimuttattà ñhitaü ñhitattà santusitaü, santusitattà na paritassati aparitassaü paccattaü yeva parinibbàyati. 'Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti pajànàtãti.

1. 2. 1. 2

Khãja suttaü

52. Sàvatthiyaü:

Pa¤camàni bhikkhave khãjajàtàni, katamàni pa¤ca: måla bãjaü khandhakhãjaü eëubãjaü aggabãjaü bãjabãja¤ceva pa¤camaü. Imàni cassu bhikkhave pa¤ca khãja jàtàni akhaõóàni apåtikàni avàtàtapahatàni sàràdàyãni sukhasayitàni pañhavã ca nàssa àpo ca nàssa api nu imàni bhikkhave pa¤ca khãjajàtàni vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyyanti.

[BJT Page 096] [\x 96/]

No hetaü bhante.

Imàni cassu bhikkhave pa¤ca bãjajàtàni khaõóàti påtikàni vàtàtapahatàni asàràdàyãni na sukhasayitàni pañhavi ca assa, àpo ca assa, api nu imàni bhikkhave pa¤ca bãjajàtàni vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyyunti?

No hetaü bhante,

Imàni cassu bhikkhave pa¤ca bãjajàtàni akhaõóàni apåtikàni sàràdàyãni sukhasayitàni pañhavi ca assa, àpo ca assa, api nu imàni bhikkhave pa¤ca bijajàtàni vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyyunti?

Evaü bhante,

Seyyathàpi bhikkhave pañhavidhàtu evaü catasso vi¤¤àõaññhitiyo daññhabbà seyyathàpi bhikkhave àpodhàtu evaü nandiràgo daññhabbo. Seyyathàpi bhikkhave pa¤ca bijajàtàni evaü vi¤¤àõaü sàhàraü daññhabbaü.

Råpåpayaü bhikkhave vi¤¤àõaü tiññhamànaü [PTS Page 055] [\q 55/] tiññheyya. Råpàrammaõaü råpappatiññhaü nandupasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya, vedanåpayaü và bhikkhave vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya. Vedanàrammaõaü vedanappatiññhaü nandupasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya ,sa¤¤åpayaü và bhikkhave vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya. Sa¤¤àrammaõaü sa¤¤appatiññhaü nandupasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya, saïkhàråpayaü và bhikkhave vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya. Saïkhàràrammaõaü saïkhàrappatiññhaü nandupasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya,

Yo bhikkhave evaü vadeyya ahama¤¤atra råpà a¤¤atra vedanàya a¤¤atra sa¤¤àya a¤¤atra saükhàrehi vi¤¤àõassa àgatiü và gatiü và cutiü và uppattiü và vuddhiü và viråëhiü và vepullaü và pa¤¤àpessàmãti netaü ñhànaü vijjati.

Råpadhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti, ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Vedanàdhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Sa¤¤àdhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti,ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti.Saïkhàradhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti,ràgassa pahànà vocchitàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Saïkhàradhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti, ràgassa pahànà vocchitàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Vi¤¤àõadhàtuyà ce bhikkhave bhikkhuno ràgo pahãno hoti, ràgassa pahànà vocchitàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Tadappatiññhitaü vi¤¤àõaü aviråëhaü anabhisaïkhacca vimuttaü vimuttattà ñhitaü, ñhitattà santusitaü, santusitattà na paritassati, aparitassaü paccattaü yeva parinibbàyati, khãõà jàti vusitaü brahmacariyaü kataü karaõãyaü nàparaü itthattàyàti pajànàtãti.

[BJT Page 098] [\x 98/]

1. 2. 1. 3

Udàna suttaü

55. Sàvatthiyaü:

Tatra kho bhagavà udànaü udànesi "no cassaü, no ca me siyà, na bhavissati, na me bhavissatãti evaü [PTS Page 056] [\q 56/] vimuccamàno bhikkhu jindeyyorambhàgiyàni saüyojanànã"ti.

Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etadavoca: "yathàkathaü pana bhante, no cassaü, no ca me siyà, na bhavissati, na me bhavissatãti, evaü vimuccamàno bhikkhu jindeyyorambhàgiyàni saüyojanànã"ti?

Idha bhikkhu, assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto, sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto, råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü. Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü, vedanàya và attànaü. Sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤àvantaü và attànaü, attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü. Saükhàre attato samanupassati, saükhàravantaü và attànaü, attani và saükhàre, saükhàresu và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và vi¤¤àõaü, c㤤àõasmiü và attaünaü.

So aniccaü råpaü 'aniccaü råpa'nti yathàbhåtaü nappajànàti aniccaü vedanà 'aniccà vedanà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Aniccaü sa¤¤aü'aniccà sa¤¤à'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Anicce saükhàre aniccà saükhàrà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Aniccaü vi¤¤àõaü 'aniccaü vi¤¤àõa'nti yathàbhåtaü nappajànàti.

Dukkhaü råpaü 'dukkhaü råpa'nti yathàbhåtaü nappajànàti. Dukkhaü vedanaü 'dukkhà vedanà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Dukkhaü sa¤¤aü 'dukkhà sa¤¤à'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Dukkhe saükhàre 'dukkhà saükhàrà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Dukkhaü vi¤¤àõaü 'dukkhaü vi¤¤àõanti yathàbhåtaü nappajànàti.

Anattaü råpaü 'anattaü råpanti yathàbhåtaü nappajànàti. Anattaü vedanaü 'anattà vedanà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Anattaü sa¤¤aü 'anattà sa¤¤à'ti yathàbhåtaü na ppajànàti. Anatte saükhàre 'anattà saükhàrà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Anattaü vi¤¤àõaü 'anattaü vi¤¤àõanti yathàbhåtaü nappajànàti.

Saükhataü råpaü 'saükhataü råpa'nti yathàbhåtaü nappajànàti. Saükhataü vedanaü 'saükhatà vedanà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Saükhataü sa¤¤aü 'saükhatà sa¤¤à'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Saükhate saükhàre 'saïkhatà saükhàrà'ti yathàbhåtaü nappajànàti. Saükhataü vi¤¤àõaü 'saükhataü vi¤¤àõanti yathàbhåtaü nappajànàti.

[BJT Page 100] [\x 100/]

Råpaü vibhavissatãti yathàbhåtaü nappajànàti. Vedanà vibhavissatãti yathàbhåtaü nappajànàti. Sa¤¤à vibhavissatãti yathàbhåtaü nappajànàti. Saükhàrà vibhavissantãti yathàbhåtaü nappajànàti. Vi¤¤àõaü vibhavissatãti yathàbhåtaü nappajànàti.

[PTS Page 057] [\q 57/] sutvà ca kho bhikkhu, 1- ariyasàvako ariyànaü dassàvã ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto sappurisànaü dassàvã sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinãto na råpaü attato samanupassati. Na råpavantaü và attànaü, na attani và råpaü, na råpasmiü và attànaü, na vedanaü attato samanupassati, na vedanàvantaü và attànaü, na attani và vedanaü, na vedanàya và attànaü, sa¤¤à attato samanupassati, na sa¤¤àvanantaü và attànaü, na attani và sa¤¤aü na sa¤¤àya và attànaü, saükhàre attato samanupassati, na saükhàravantaü và attànaü, na attani và saükhàre attànaü, na saükhàresu và attànaü, na vi¤¤àõaü attato samanupassati, na vi¤¤àõavantaü và attànaü, na attani và vi¤¤àõaü, na vi¤¤àõasmiü và attànaü,

So aniccaü råpaü 'aniccaü råpanti' yathàbhåtaü pajànàti. Aniccaü vedanaü 'aniccà vedanà'ti yathàbhutaü pajànàti. Aniccaü sa¤¤aü 'aniccà sa¤¤àya'ti yathàbhåtaü pajànàti. Anicce saükhàre 'aniccà saükhàrà'ti yathàbhåtaü pajànàti.

Dukkhaü råpaü 'dukkhaü råpa'nti yathàbhåtaü pajànàti. Dukkhaü vedanaü 'dukkhà vedanà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Dukkhaü sa¤¤aü 'dukkhà sa¤¤à'ti yathàbhåtaü pajànàti. Dukkhe saükhàre 'dukkhà saükhàrà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Dukkhaü vi¤¤àõaü 'dukkhaü vi¤¤àõanti yathàbhåtaü pajànàti.

Anattaü råpaü anattaü råpa'nti yathàbhåtaü pajànàti. Anattaü vedanaü 'anattà vedanà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Anattaü sa¤¤aü 'anattà sa¤¤à'ti yathàbhåtaü pajànàti. Anatte saükhàre anatte saükhàre'ti yathàbhåtaü pajànàti. Anattaü vi¤¤àõaü 'anattaü vi¤¤àõanti yathàbhåtaü pajànàti.

Saükhataü råpaü 'saükhataü råpanti yathàbhåtaü pajànàti. Saükhataü vedanaü saükhataü vedananti yathàbhåtaü pajànàti. Saükhataü sa¤¤aü 'saükhataü sa¤¤aü'ti yathàbhåtaü pajànàti. Saükhate saükhàre 'saükhatà saükhàrà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Saükhataü vi¤¤àõaü 'saükhataü vi¤¤àõanti yathàbhåtaü pajànàti.

Råpaü vibhavissatãti yathàbhåtaü pajànàti. Vedanà vibhavissatãti yathàbhåtaü pajànàti. Sa¤¤à vibhavissatãti yathàbhåtaü pajànàti. Saükhàrà vibhavissantãti yathàbhåtaü pajànàti. Vi¤¤àõaü vibhavissatãti yathàbhåtaü pajànàti.

So råpassa vibhavà, vedanàya vibhavà, sa¤¤àya vibhavà, saükhàrànaü vibhavà. Vi¤¤àõassa vibhavà evaü kho bhikkhu "no cassaü, no ca me siyà, na bhavissati, na me bhavissati, na me bhavissatã"ti, evaü vimuccamàno bhikkhu jindeyyorambhàgiyàni saüyojanànãti?

Evaü vimuccamàno bhante, bhikkhu jindeyyorambhàgiyàni saüyojanànãti.

1. Bhikkhave - sãmu.

[BJT Page 102] [\x 102/]

"Kathaü pana bhante, jànato kathaü pana passato anantarà àsavànaü khayo hotã"ti?

Idha bhikkhu, assutavà puthujjano atasitàye ñhàne tàsaü àpajjati, tàso heso bhikkhu, assutavato puthujjanassa "no cassaü, no ca me siyà, na bhavissati, na me bhavissatã'ti.

Sutavà ca kho bhikkhu, ariyasàvako atasitàye ñhàne na tàsaü àpajjati. Na heso bhikkhu, tàso sutavato ariyasàvakassa no cassaü, no ca me siyà, na bhavissati. Na me bhavissati.

[PTS Page 058] [\q 58/]

Råpåpayaü và bhikkhu, vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya, råpàrammaõaü råpappatiññhaü, nandupasecanaü, vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya.

Vedanåpayaü và bhikkhu, vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya, vedanàrammaõaü vedanàppatiññhaü, nandupasecanaü, vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya.

Sa¤¤upayaü và bhikkhu, vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya, sa¤¤àrammaõaü sa¤¤appatiññhaü, nandupasecanaü, vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya.

Saükhàråpayaü và bhikkhu, vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññheyya, saükhàràrammaõaü saükhàrappatiññhaü nandupasecanaü, vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyya.

Yo bhikkhu, 1- evaü vadeyya: ahama¤¤atra råpà, a¤¤atra vedanàya, a¤¤atra sa¤¤àya, a¤¤atra saükhàrehi vi¤¤àõassa àgatiü và gatiü và cutiü và uppattiü và vuddhiü và viråëhiü và vepullaü và pa¤¤àpessàmãti netaü ñhànaü vijjati.

Råpadhàtuyà ce bhikkhu, bhikkhuno ràgo pahãno hoti, ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti, vedanàdhàtuyà ce bhikkhu, bhikkhuno ràgo pahãno hoti. Ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Sa¤¤àdhàtuyà ce bhikkhu, bhikkhuno ràgo pahãno hoti. Ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Saükhàràdhàtuyà ce bhikkhu, bhikkhuno ràgo pahãno hoti. Ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti, vi¤¤àõadhàtuyà ce bhikkhu, bhikkhuno ràgo pahãno hoti. Ràgassa pahànà vocchijjatàrammaõaü patiññhà vi¤¤àõassa na hoti. Tadappatiññhitaü vi¤¤àõaü aviråëhaü anabhisaïkhacca vimuttaü. Vimuttattà ñhitaü ñhitattà santusitaü. Santusitattà na paritassati. Aparitassaü paccattaü yeva parinibbàyati. Khãõà jàti vusitaü brahmacariyaü kataü karaõãyaü nàparaü itthattàyàti pajànàti. Evaü kho bhikkhu, jànato evaü passato anantarà àsavànaü khàyo hotãti.

1. 2. 1. 4

Upàdàna parivatta suttaü

56. Sàvatthiyaü

Pa¤cime bhikkhave, upàdànakkhandhà, katame pa¤ca: seyyathãdaü: råpåpàdànakkhandho, [PTS Page 059] [\q 59/] vedanåpàdàkkhandho, sa¤¤åpàdànakkhandho, saükhàråpàdànakkhandho, vi¤¤àõåpàdànakkhandho, yàvakãva¤càhaü bhikkhave, ime pa¤cupàdànakkhandhe catuparivattaü 2- yathàbhåtaü nàbbha¤¤àsiü, neva tàvàhaü bhikkhave sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya anuttaraü

1. So bhikkhu - sãmu

2. Catuparivaññaü - machasaü.

[BJT Page 104] [\x 104/]

Sammàsambodhiü abhisambuddhoti pacca¤¤àsiü, yato ca khohaü bhikkhave, ime pa¤cupàdànakkhandhe catuparivattaü yathàbhåtaü abbha¤¤àsiü, athàhaü bhikkhave, sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõãyà pajàya sadevamanussàya anuttaraü sammàsambodhiü abhisambuddhoti pacca¤¤àsiü.

Kathaü catuparivattaü 1-:

Råpaü abbha¤¤àsiü, råpasamudayaü abbha¤¤àsiü, råpanirodhaü abbha¤¤àsiü, råpanirodhagàminiü pañipadaü abbha¤¤àsiü, vedanaü abbha¤¤àsiü, vedanàsamudayaü abbha¤¤àsiü, vedanànirodhaü abbha¤¤àsiü, vedanànirodhagàminiü pañipadaü abbha¤¤àsiü. Sa¤¤aü abbha¤¤àsiü,sa¤¤àsamudayaü abbha¤¤àsiü, sa¤¤ànirodhaü abbha¤¤àsiü, sa¤¤ànirodhagàminiü pañipadaü abbha¤¤àsiü. Saükhàre abbha¤¤àsiü, saïkhàrasamudayaü abbha¤¤àsiü, saükhàranirodhaü abbha¤¤àsiü, saükhàranirodhagàminiü pañipadaü abbha¤¤àsiü. Vi¤¤àõaü abbha¤¤àsiü, vi¤¤àõasamudayaü abbha¤¤àsiü, vi¤¤àõanirodhaü abbha¤¤àsiü, vi¤¤àõanirodhagàminiü pañipadaü abbha¤¤àsiü.

Katama¤ca bhikkhave, råpaü:

Cattaro ca mahàbhåtà catunna¤ca mahàbhåtànaü upàdàya råpaü. Idaü vuccati bhikkhave, råpaü. âhàrasamudayà råpasamudayo, àhàranirodhà råpanirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo råpanirodhagàminã pañipadà seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammà kammanto sammààjivo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi.

Ye hi keci bhikkhave samaõà và bràhmaõà và evaü råpaü abhi¤¤àya evaü råpasamudayaü abhi¤¤àya evaü råpaü nirodhaü abhi¤¤àya evaü råpanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya råpassa nibbidàya viràgàya nirodhàya pañipannà, te supañipannà2, ye supañipannà. Te imasmiü dhammavinaye gàdhanti.

Ye ca kho keci bhikkhave samaõà và bràhmaõà và evaü råpaü abhi¤¤àya evaü råpasamudayaü abhi¤¤àya evaü råpaü nirodhaü abhi¤¤àya evaü råpanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya råpassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà, ye suvimuttà te kevalino, ye kevalino, vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

Katamà ca bhikkhave, vedanà:

Chayime ca bhikkhave, [PTS Page 060] [\q 60/] vedanàkàyà: cakkhusamphassajà vedanà, sota samphassajà vedanà, ghànasamphassajà vedanà, jivhàsamphassajà vedanà, kàyasamphassajà vedanà, manosamphassajà vedanà ayaü vuccati bhikkhave, vedanà. Phassasamudayà vedanàsamudayo, phassanirodhà vedanànirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vedanànirodhagàmãni pañipadà, seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammà kammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi.

1. Catuparivaññaü - machasaü

2. Suppañipannà - sãmu, machasaü.

[BJT Page 106] [\x 106/]

Ye hi keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü vedanaü abhi¤¤àya evaü vedanàsamudayaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya vedanàya nibbidàya viràgàya nirodhàya pañipannà, te supañipannà. Ye supañipannà, te imasmiü dhammavinaye gàdhanti.

Ye ca kho keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü vedanaü abhi¤¤àya evaü vedanàsamudayaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya vedanàya nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà, ye suvimuttà, te kevalino, ye kevalino, vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

Katamà ca bhikkhave, sa¤¤à:

Chayime bhikkhave, sa¤¤àkàyà: råpasa¤¤à saddasa¤¤à gandhasa¤¤à rasasa¤¤à phoññhabbasa¤¤à dhammasa¤¤à, ayaü vuccati bhikkhave, sa¤¤à. Phassasamudayà sa¤¤àsamudayo, phassanirodhà sa¤¤ànirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo sa¤¤ànirodhagàminãpañipadà: seyyathidaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjivo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi.

Ye hi keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü sa¤¤aü abhi¤¤àya evaü sa¤¤àsamudayaü abhi¤¤àya evaü sa¤¤ànirodhaü abhi¤¤àya evaü sa¤¤ànirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya sa¤¤àya nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà, ye suvimuttà, te kevalino, ye kevalino, vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

Katame ca bhikkhave, saükhàrà:

Chayime bhikkhave, cetanàkàyà: råpasa¤cetanà saddasa¤cetanà gandhasa¤cetanà rasasa¤cetanà phoññhabbasa¤cetanà dhammasa¤cetanà, ime vuccanti bhikkhave, saükhàrà. Phassasamudayà saükhàrasamudayo, phassanirodhà saükhàranirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo saükhàranirodhagàminã pañipadà: seyyathãdaü:sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi.

Ye hi keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü saükhàre abhi¤¤àya evaü saükhàràsamudayaü abhi¤¤àya evaü saükhàranirodhaü abhi¤¤àya evaü saükhàranirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya saükhàràya nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà, ye suvimuttà, te kevalino, ye kevalino, vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

Katamà ca bhikkhave, vi¤¤àõaü:

Chayime bhikkhave, vi¤¤àõakàyà: cakkhuvi¤¤àõaü sotavi¤¤àõaü, ghànavi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõaü, kàyavi¤¤àõaü, manovi¤¤àõaü. Idaü vuccati bhikkhave, vi¤¤àõaü. Nàmaråpasamudayà vi¤¤àõasamudayo, nàmaråpanirodhà vi¤¤àõanirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vi¤¤àõanirodhagàminã pañipadà: seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi.

Ye hi keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü vi¤¤àõaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõasamudayaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya vi¤¤àõassa nibbidà [PTS Page 061] [\q 61/] viràgàya nirodhàya pañipannà, te supañipannà, ye supañipannà, te imasmiü dhammavinaye gàdhanti.

[BJT Page 108] [\x 108/]

Ye ca kho keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü vi¤¤àõaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõasamudayaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya vi¤¤àõassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà ye suvimuttà te kevalino, ye kevalino, vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàyàti.

1. 2. 1. 5

Sattaññhàna suttaü

57. Sàvatthiyaü:

Sattaññhànakusalo bhikkhave, bhikkhu .Tividhåpaparikkhã imasmiü dhammavinaye kevalã vusitavà uttamapurisoti.

Katha¤ca bhikkhave, bhikkhu sattaññhànakusalo hoti:

[PTS Page 062] [\q 62/] idha bhikkhave, bhikkhu råpaü pajànàti, råpasamudayaü pajànàti, råpanirodhaü pajànàti, råpanirodhagàminiü pañipadaü pajànàti, råpassa assàdaü pajànàti, råpassa àdãnavaü pajànàti, råpassa nissaraõaü pajànàti.

Vedanaü pajànàti, vedanàsamudayaü pajànàti, vedanànirodhaü pajànàti, vedanànirodhagàminiü pañipadaü pajànàti, vedanàya assàdaü pajànàti, vedanàya àdãnavaü pajànàti, vedanàya nissaraõaü pajànàti.

Sa¤¤aü pajànàti, sa¤¤àsamudayaü pajànàti, sa¤¤ànirodhaü pajànàti, sa¤¤ànirodhagàminiü pañipadaü pajànàti, sa¤¤àya assàdaü pajànàti, sa¤¤àya àdãnavaü pajànàti, sa¤¤àya nissaraõaü pajànàti.

Saükhàre pajànàti, saükhàrasamudayaü pajànàti, saükhàrànirodhaü pajànàti, saükhàrànirodhagàminiü pañipadaü pajànàti, saükhàrànaü assàdaü pajànàti, saükhàrànaü àdãnavaü pajànàti, saükhàrànaü nissaraõaü pajànàti.

Vi¤¤àõaü pajànàti, vi¤¤aõasamudayaü pajànàti, vi¤¤àõanirodhaü pajànàti, vi¤¤àõanirodhagàminiü pañipadaü pajànàti, vi¤¤àõassa assàdaü pajànàti, vi¤¤àõassa àdãnavaü pajànàti, vi¤¤àõassa nissaraõaü pajànàti.

Katama¤ca bhikkhave, råpaü:

Cattàro ca mahàbhåtà catunna¤ca mahàbhåtànaü upàdàya råpaü. Idaü vuccati bhikkhave råpaü. âhàrasamudayà råpasamudayo, àhàranirodhà råpanirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo råpanirodhagàminã pañipadà, seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjivo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi. Yaü råpaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü råpassa assàdo. Yaü råpaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, ayaü råpassa àdãnavo. Yo råpasmiü chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü råpassa nissaraõaü.

[BJT Page 110] [\x 110/]

Ye hi keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü råpaü abhi¤¤àya evaü råpasamudayaü abhi¤¤àya evaü råpanirodhaü abhi¤¤àya evaü råpanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü råpassa assàdaü abhi¤¤àya evaü råpassa àdãnavaü abhi¤¤àya evaü råpassa nissaraõaü abhi¤¤àya råpassa nibbidàya viràgàya nirodhàya pañipannà, te supañipannà, ye supañipannà te imasmiü dhammavinaye gàdhanti.

Ye ca kho keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü råpaü abhi¤¤àya evaü råpasamudayaü abhi¤¤àya evaü råpanirodhaü abhi¤¤àya evaü råpanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü råpassa assàdaü abhi¤¤àya evaü råpassa àdãnavaü abhi¤¤àya evaü råpassa [PTS Page 063] [\q 63/] nissaraõaü abhi¤¤àya råpassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà te suvimuttà, ye suvimuttà te kevalino, ye kevalino vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

Katamà ca bhikkhave, vedanà:

Chayime bhikkhave, vedanàkàyà: cakkhusamphassajà vedanà, sotasamphassajà vedanà, ghànasamphassajà vedanà jivhàsamphassajà vedanà kàyasamphassajà vedanà, manosamphassajà vedanà ayaü vuccati bhikkhave, vedanà. Phassasamudayà vedanàsamudayo, phassanirodhà vedanànirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vedanànirodhagàminã pañipadà seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto sammaàjivo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi. Yaü vedanaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü vedanàya assàdo, yà vedanà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà, ayaü vedanàya àdãnavo, yo vedanàya chandaràgavinayo chandaràgappahànaü, idaü vedanàya nissaraõaü.

Ye hi keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü vedanaü abhi¤¤àya evaü vedanàsamudayaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü vedanàya assàdaü abhi¤¤àya evaü vedanàya àdãnavaü abhi¤¤àya evaü vedanàya nissaraõaü abhi¤¤àya vedanàya nibbidàya viràgàya nirodhàya pañipannà. Te supañipannà, ye supañipannà te imasmiü dhammavinaye gàdhanti.

Ye ca kho keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü vedanaü abhi¤¤àya evaü vedanàsamudayaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhaü abhi¤¤àya evaü vedanànirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü vedanàya assàdaü abhi¤¤àya evaü vedanàya àdãnavaü abhi¤¤àya evaü vedanàya nissaraõaü abhi¤¤àya vedanàya nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà. Ye suvimuttà te kevalino. Ye kevalino vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

[BJT Page 112] [\x 112/]

Katamà ca bhikkhave sa¤¤à:

Chayive bhikkhave sa¤¤à: råpasa¤¤à saddasa¤¤à gandhasa¤¤à rasasa¤¤à phoññhabbasa¤¤à dhammasa¤¤à. Ayaü vuccati bhikkhave, sa¤¤à.

Ye ca kho keci bhikkhave,samaõà và bràhmaõà và evaü sa¤¤aü abhi¤¤àya evaü sa¤¤àsamudayaü abhi¤¤àya evaü sa¤¤à nirodhaü abhi¤¤àya evaü sa¤¤ànirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü sa¤¤àya assàdaü abhi¤¤àya evaü sa¤¤àya àdãnavaü abhi¤¤àya evaü sa¤¤àya nissaraõaü abhi¤¤àya sa¤¤àya nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà. Te kevalino. Ye kevalino vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

Katame ca bhikkhave, saïkhàrà:

Chayime bhikkhave cetanàkàyà: råpasa¤cetanà saddasa¤cetanà gandhasa¤cetanà rasasa¤cetanà phoññhabbasa¤cetanà dhammasa¤cetanà. Ime vuccanti bhikkhave saïkhàrà.

Ye ca kho keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü saïkhàre abhi¤¤àya evaü saïkhàrasamudayaü abhi¤¤àya evaü saïkhàra nirodhaü abhi¤¤àya evaü saïkhàranirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü saïkhàrassa assàdaü abhi¤¤àya evaü saïkhàre àdãnavaü abhi¤¤àya evaü saïkhàrassa nissaraõaü abhi¤¤àya saïkhàrassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimuttà, te suvimuttà. Ye suvimuttà te kevalino.Ye kevalino vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.

[Pts is not possible to place as -pe- is not correct yet.]

[PTS Page 064] [\q 64/]

Katama¤ca bhikkhave, vi¤¤àõaü:

Chayime bhikkhave, vi¤¤àõakàyà: cakkhuvi¤¤àõaü, sotavi¤¤àõaü, ghàõavi¤¤àõaü, jivhàvi¤¤àõaü, kàyavi¤a¤àõaü, manovi¤¤àõaü, idaü vuccati bhikkhave, vi¤¤àõaü. Nàmaråpasamudayà vi¤¤àõasamudayo, nàmaråpanirodhà vi¤¤àõanirodho, ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vi¤¤àõanirodhagàminã pañipadà, seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàmàdhi. Yaü vi¤¤àõaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü vi¤¤àõassa assàdo, yaü vi¤¤àõaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, ayaü vi¤¤àõassa àdãnavo. Yo vi¤¤àõasmiü chandaràgavinayo chandaràgappahànaü, idaü vi¤¤àõassa nissaraõaü.

Ye hi keci bhikkhave,samaõà và bràhmaõà và evaü vi¤¤àõaü abhi¤¤àyaü evaü vi¤¤àõasamudayaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõassa assàdaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõassa àdãnavaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõassa nissaraõaü abhi¤¤àya vi¤¤àõassa nibbidàya viràgàya nirodhàya pañipannà, te supañipannà ye supañipannà te imasmiü dhammavinaye gàdhanti.

[PTS Page 065] [\q 65/] ye ca kho keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và evaü vi¤¤àõaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõasamudayaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõanirodhagàminiü pañipadaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõassa assàdaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõassa àdãnavaü abhi¤¤àya evaü vi¤¤àõassa nissaraõaü abhi¤¤àya vi¤¤àõassa nibbidà viràgà nirodhàanupàdà vimuttà, te suvimuttà. Ye suvimuttà te kevalino, ye kevalino vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya. Evaü kho bhikkhave, bhikkhu sattaññhànakusalo hoti.

Katha¤ca bhikkhave, bhikkhu tividhåpaparikkhã hoti:

Idha bhikkhave, bhikkhu dhàtuso upaparikkhati. âyatanaso upaparikkhati. Pañiccasamuppàdaso upaparikkhati, evaü kho bhikkhave, bhikkhu tividhåpaparikkhã hoti

Sattaññhànakusalo bhikkhave, bhikkhu tividhåpaparikkhã imasmiü dhamma vinaye kevalã vusitavà uttamapurisoti vuccatãti.

[BJT Page 114] [\x 114/]

1. 2. 1. 6

Sambuddha suttaü

58. Sàvatthiyaü:

Tathàgato bhikkhave, arahaü sammàsambuddho råpassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdàvimutto 'sammàsambuddhà'ti vuccati, bhikkhåpi bhikkhave, pa¤¤àvimutto råpassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimutto 'pa¤¤àvimutto'ti vuccati.

Tathàgato bhikkhave, arahaü sammàsambuddho vedanàya nibbidà viràgà nirodhà anupàdàvimutto 'sammàsambuddhà'ti vuccati, bhikkhåpi bhikkhave, pa¤¤àvimutto vedanàya nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimutto 'pa¤¤àvimutto'ti vuccati.

Tathàgato bhikkhave, arahaü sammàsambuddho sa¤¤àya nibbidà viràgà nirodhà anupàdàvimutto 'sammàsambuddhà'ti vuccati, bhikkhåpi bhikkhave, pa¤¤àvimutto sa¤¤àya nibbidà viràgà [PTS Page 066] [\q 66/] nirodhà anupàdà vimutto 'pa¤¤àvimutto'ti vuccati.

Tathàgato bhikkhave, arahaü sammàsambuddho saükhàrànaü nibbidà viràgà nirodhà anupàdàvimutto 'sammàsambuddhà'ti vuccati, bhikkhåpi bhikkhave, pa¤¤àvimutto saïkhàrànaü nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimutto 'pa¤¤àvimutto'ti vuccati.

Tathàgato bhikkhave, arahaü sammàsambuddho vi¤¤àõassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdàvimutto 'sammàsambuddhà'ti vuccati, bhikkhåpi bhikkhave, pa¤¤àvimutto vi¤¤àõassa nibbidà viràgà nirodhà anupàdà vimutto 'pa¤¤àvimutto'ti vuccati.

Tatra bhikkhave, ko viseso ko adhippàyo kiü nànàkaraõaü tathàgatassa arahato sammàsambuddhassa pa¤¤àvimuttena bhikkhunàti?

Bhagavaümålakà no bhantena, dhammà bhagavaünettikà bhagavaüpañi saraõà, sàdhu vata bhante, bhagavanta¤¤eva pañibhàtu etassa bhàsitassa attho, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãti.

Tena hi bhikkhave, suõàtha, sàdhukaü manasi karotha, bhàsissàmãti. Evaü bhante'ti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü, bhagavà etadavoca:

Tathàgato bhikkhave, arahaü sammàsambuddho anuppannassa maggassa uppàdetà. Asa¤jàtassa maggassa sa¤janetà. Anakkhàtassa maggassa akkhàtà. Magga¤¤u maggavidu maggakovido, maggànugà ca bhikkhave, etarahi sàvakà viharanti, pacchà samannàgatà.

Ayaü kho bhikkhave, viseso ayaü adhippàyo, idaü nànàkaraõaü tathàgatassa arahato sammàsambuddhassa pa¤¤àvimuttena bhikkhunàti.

1. 2. 1. 7

Pa¤cavaggiya suttaü

59. Ekaü samayaü bhagavà bàràõasiyaü viharati isipatane migadàye. Tatra kho bhagavà pa¤cavaggiye bhikkhå àmantesi, "bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü, bhagavà etadavoca:

[BJT Page 116] [\x 116/]

Råpaü bhikkhave, anattà, råpa¤ca hidaü bhikkhave, attà abhavissa nayidaü råpaü àbàdhàya saüvatteyya, labbhetha ca råpe evaü me råpaü hotu, evaü me råpaü mà ahosã'ti. Yasmà ca kho bhikkhave, råpaü anattà, tasmà råpaü àbàdhàya saüvattati. Na ca labbhati råpe "evaü me råpaü hotu, evaü me råpaü mà ahosã"ti.

Vedanà bhikkhave, anattà, vedana¤ca hidaü bhikkhave, attà abhavissa nayidaü vedanaü àbàdhàya saüvatteyya, labbhetha [PTS Page 06] [\q 6/] ca vedanà "evaü me vedanà hotu, evaü me vedanaü mà ahosã'ti. Yasmà ca kho bhikkhave, vedanaü anattà, tasmà vedanaü àbàdhàya saüvattati. Na ca labbhati vedanà "evaü me vedanaü hotu, evaü me vedanaü mà ahosã"ti.

Sa¤¤à bhikkhave, anattà, sa¤¤a¤ca hidaü bhikkhave, attà abhavissa nayidaü sa¤¤aü àbàdhàya saüvatteyya, labbhetha ca sa¤¤à "evaü me sa¤¤à hotu, evaü me sa¤¤aü mà ahosã'ti. Yasmà ca kho bhikkhave, sa¤¤aü anattà, tasmà sa¤¤aü àbàdhàya saüvattati. Na ca labbhati sa¤¤e "evaü me sa¤¤à hotu, evaü me sa¤¤aü mà ahosã"ti.

Saükhàrà bhikkhave, anattà, saükhàra¤ca hidaü bhikkhave, attà abhavissa nayidaü saükhàraü àbàdhàya saüvatteyya, labbhetha ca saükhàrà "evaü me saükhàraü hotu, evaü me saükhàraü mà ahosã'ti. Yasmà ca kho bhikkhave, saükhàraü anattà, tasmà saükhàraü àbàdhàya saüvattati. Na ca labbhati saükhàre "evaü me saükhàraü hotu, evaü me saükhàraü mà ahosã"ti.

Vi¤¤àõaü bhikkhave, anattà, vi¤¤àõa¤ca hidaü bhikkhave, attà abhavissa nayidaü vi¤¤àõaü àbàdhàya saüvatteyya, labbhetha ca vi¤¤àõe "evaü me vi¤¤àõaü hotu, evaü me vi¤¤àõaü mà ahosã'ti. Yasmà ca kho bhikkhave, vi¤¤àõaü anattà, tasmà vi¤¤àõaü àbàdhàya saüvattati. Na ca labbhati vi¤¤àõe "evamme vi¤¤àõaü hotu, evamme vi¤¤àõaü mà ahosã"ti.

Taü kimma¤¤atha bhikkhave, råpaü niccaü và aniccaü và aniccaü và'ti? Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và'ti? Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'etaü mama, eso'hamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante.

Vedanà niccaü và aniccaü và ti? Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và'ti? Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'etaü mama, eso'hamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante.

Sa¤¤à niccaü và aniccaü và ti? Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và'ti? Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü vipariõàmadhammaü,kallaü nu taü samanupassituü 'etaü mama, eso'hamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante.

Saïkhàrà niccaü và aniccaü và'ti? Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và'ti? Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü 'etaü mama, eso,hamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante.

Vi¤¤àõaü niccaü và aniccaü và ti? Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü và'ti? [PTS Page 068] [\q 68/]

Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü, 'etaü mama, eso'hamasmi, eso me attà'ti? No hetaü bhante.

Tasmà tiha bhikkhave, yaü ki¤ci råpaü atãtànàgatapaccuppannaü, ajjhattaü và bahiddhà và, oëàrikaü và sukhumaü và, hãnaü và paõãtaü và, yaü dåre santike và, sabbaü råpaü, netaü mama, nesohamasmi. Na me so attà'ti, evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü.

Yà kàci vedanà atãtànàgatapaccuppannaü, ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và, yaü dåre santike và sabbaü vedanaü 'netaü mama, neso'hamasmi, na me so attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü.

Yà kàci sa¤¤à atãtànàgatapaccuppannaü, ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và, yaü dåre santike và sabbaü sa¤¤aü 'netaü mama, neso'hamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü.

Ye keci saükhàrà atãtànàgatapaccuppannaü, ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và, yaü dåre santike và sabbaü saükhàraü 'netaü mama, neso'hamasmi, na me so attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü.

Yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccuppannaü, ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và, yaü dåre santike và sabbaü vi¤¤àõaü 'netaü mama, neso'hamasmi, na me so attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü.

[BJT Page 118] [\x 118/]

Evaü passaü bhikkhave sutvà ariyasàvako råpasmimpi nibbindati. Vedanàyapi nibbindati, sa¤¤àya'pi nibbindati, saükhàresu'pi nibbindati, vi¤¤àõasmimpi nibbindati, nibbindaü virajjati, viràgà vimuccatã, vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti: 'khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü nàparaü itthattàyàti pajànàtã'ti.

Idamavoca bhagavà, attamanà pa¤cavaggiyà bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinanduü. Imasmi¤ca pana veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne pa¤cavaggiyànaü bhikkhånaü anupàdàya àsavehi cittàni vimucciüsåti.

1. 2. 1. 8

Mahàli suttaü

60. Ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati mahàvane kuñàgàra sàlàyaü, atha kho mahàli licchavi yena bhagavà tenupasaükami upasaükamitvà bhagavantaü abhivàdetvà [PTS Page 069] [\q 69/] ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho mahàli licchavi bhagavannaü etadavoca:

Puraõo bhante, kassapo evamàha: "natthi hetu natthi paccayo sattànaü saükilesàya. Ahetu appaccayà sattà saükilissanti. Natthi hetu natthi paccayo sattànaü visuddhiyà ahetu appaccayà sattà visujjhantã"ti. Idha bhagavà kimàhàtã.

Atthi mahàli, hetu atthi paccayo sattànaü saükilesàya, sahetu sappaccayà sattà saükilissanti, atthi mahàli, hetu atthi paccayo sattànaü visuddhiyà, sahetu sappaccayà sattà visujjhantãti.

Katamo pana bhante, hetu katamo paccayo sattànaü saükilesàya, kathaü sahetu sappaccayà sattà saükilissantãti?

Råpa¤ca hidaü mahàli, ekantadukkhaü abhavissa dukkhànupatitaü dukkhàvakkantaü, anavakkantaü sukhena, nayidaü sattà råpasmiü sàrajjeyyuü, yasmà ca kho mahàli, råpaü sukhaü sukhànupatitaü sukhàvakkantaü anavakkantaü dukkhena1- tasmà sattà råpasmiü sàrajjanti, sàràgà saüyujjanti, saüyogà saükilissanti. Ayampi kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü saükilesàya, evaü sahetu sappaccayà sattà saükilissanti.

Vedanà ca hidaü mahàli, ekantadukkhaü abhavissa dukkhànupatità dukkhàvakkantà, anavakkantà sukhena, nayidaü sattà vedanàya sàrajjeyyuü, yasmà ca kho mahàli, vedanà sukhà sukhànupatità, anavakkantà dukkhena tasmà sattà vedanàya sàrajjanti, sàràgà saüyujjanti, saüyogà saükilissanti. Ayampi kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü saükilesàya, evampi sahetu sappaccayà sattà saükilissanti.

1. Avakkantaü sukhena - sãmu.

[BJT Page 120] [\x 120/]

Sa¤¤à ca hidaü mahàli, ekantadukkhaü abhavissa dukkhànupatità dukkhàvakkantà, anavakkantà sukhena, nayidaü sattà sa¤¤asmiü sàrajjeyyuü, yasmà ca kho mahàli, sa¤¤à sukhà sukhànupatità, sukhàvakkantà [PTS Page 070] [\q 70/] anavakkantà dukkhena tasmà sattà sa¤¤asmiü sàrajjanti, sàràgà saüyujjanti, saüyogà saükilissanti. Ayampi kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü saükilesàya, evampi sahetu sappaccayà sattà saükilissanti.

Saükhàrà ca hidaü mahàli, ekantadukkhà abhavissaüsu, dukkhànupatità dukkhàvakkantà, anavakkantà sukhena, nayidaü sattà saükhàresu sàrajjeyyuü, yasmà ca kho mahàli, saükhàrà sukhà sukhànupatità, sukhàvakkantà anavakkantà dukkhena tasmà sattà saükhàresu sàrajjanti, sàràgà saüyujjanti, sa¤¤ogà saükilissanti. Ayampi kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü saükilesàya, evampi kho sahetu sappaccayà sattà saükilissanti.

Vi¤¤àõa¤ca hidaü mahàli, ekantadukkhaü abhavissa dukkhànupatitaü dukkhàvakkantaü, anavakkantaü sukhena, nayidaü sattà vi¤¤àõasmiü sàrajjeyyuü, yasmà ca kho mahàli, vi¤¤àõasmiü sukhaü sukhànupatitaü, sukhàvakkantaü anavakkantà dukkhena tasmà sattà vi¤¤àõasmiü sàrajjanti, sàràgà saüyujjanti, saüyogà saükilissanti. Ayampi kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü saükilesàya, evaü sahetu sappaccayà sattà saükilissantãti.

Katamo pana bhante, hetu katamo paccayo sattànaü visuddhiyà, kathaü sahetu sappaccayà sattà visujjhantãti?

Råpa¤ca hidaü mahàli, ekantasukhaü abhavissa, sukhànupatitaü sukhàvakkantaü anavakkantaü dukkhena, nayidaü sattà råpasmiü nibbindeyyuü, yasmà ca kho mahàli, råpaü dukkhaü. Dukkhànupatitaü, dukkhàvakkantaü anavakkantaü sukhena, tasmà sattà råpasmiü nibbindanti, nibbindaü virajjanti, viràgà visujjhanti. Ayampi kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü visuddhiyà. Evampi sahetu sappaccayà sattà visujjhanti.

Vedanà ca hidaü mahàli, ekantasukhà abhavissa sukhànupatità, sukhàvakkantà, anavakkantà dukkhena, nayidaü sattà vedanasmiü nibbindeyyuü, yasmà ca kho mahàli, vedanà dukkhà dukkhànupatità dukkhàvakkantà anavakkantà sukhena, tasmà sattà vedanà nibbindanti, nibbindaü virajjanti. Viràgà visujjhanti. Ayaü kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü visuddhiyà. Evaü sahetu sappaccayà sattà visujjhantãti.

Sa¤¤à ca hidaü mahàli, ekantasukhà abhavissa sukhànupatità, sukhàvakkantà, anavakkantà dukkhena,nayidaü sattà sa¤¤asmiü nibbindeyyuü, yasmà ca khe mahàli, sa¤¤à dukkhà dukkhànupatità dukkhàvakkantà anavakkantà sukhena, tasmà sattà sa¤¤asmiü nibbindanti, nibbindaü virajjanti. Viràgà visujjhanti. Ayaü kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü visuddhiyà. Evaü sahetu sappaccayà sattà visujjhantãti.

Saükhàrà ca hidaü mahàli, ekantasukhà abhavissaüsu sukhànupatità, sukhàvakkantà, anavakkantà dukkhena, nayidaü sattà saükhàrasmiü nibbindeyyuü, yasmà ca kho mahàli, saükhàresu dukkhà dukkhànupatità dukkhàvakkantà anavakkantà sukhena, tasmà sattà saükhàresu nibbindanti, nibbindaü virajjanti. Viràgà visujjhanti. Ayaü kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü visuddhiyà. Evaü sahetu sappaccayà sattà visujjhantãti.

Vi¤¤àõa¤ca hidaü mahàli, ekantasukhaü abhavissa sukhànupatitaü, sukhàvakkantaü, anavakkantaü dukkhena, nayidaü sattà vi¤¤àõasmiü nibbindeyyuü, yasmà ca kho mahàli, vi¤¤àõaü dukkhaü dukkhànupatitaü dukkhàvakkantaü anavakkantaü sukhena, tasmà sattà vi¤¤àõasmiü nibbindanti, nibbindaü virajjanti. Viràgà visujjhanti. [PTS Page 071] [\q 71/] ayaü kho mahàli, hetu ayaü paccayo sattànaü visuddhiyà. Evaü sahetu sappaccayà sattà visujjhantãti.

1. 2. 1. 9

âditta suttaü

61. Sàvatthiyaü:

Råpaü bhikkhave, àdittaü. Vedanà àdittaü sa¤¤à àdittà, saükhàrà àdittà, vi¤¤àõaü àdittaü.

[BJT Page 122] [\x 122/]

Evaü passaü bhikkhave, sutavà ariyasàvako råpasmimpi nibbindati. Vedanàyapi nibbindati, sa¤¤àyapi nibbindati, saükhàresupi nibbindati, vi¤¤àõasmimpi nibbindati, nibbindaü virajjati, viràgà vimuccati, vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti. 'Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyati pajànàtã'ti.

1. 2. 1. 10

Niruttipatha suttaü

62. Sàvatthiyaü:

Tayo me bhikkhave, niruttipathà adhivacanapathà pa¤¤attipathà asaükiõõà asaükiõõapubbà na saükãyanti, na saükãyissanti appatikuññhà samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhi.

Katame tayo:

Yaü bhikkhave, råpaü atãtaü niruddhaü vipariõataü, 'ahosã'ti tassa saükhà, 'ahosã'ti tassa sama¤¤à, 'ahosã'ti tassa pa¤¤atti, na tassa saükhà 'atathã'ti. Na tassa saükhà 'bhavissatã'ti.

Yà vedanà atãtà niruddhà vipariõatà, 'ahosã'ti tassà saükhà, 'ahosã'ti tassà sama¤¤à, 'ahosã'ti tassà pa¤¤atti, na tassà saükhà 'atthã'ti. Na tassà saükhà 'bhavissatã'ti.

Yà sa¤¤à atãtà niruddhà vipariõatà, 'ahosã'nti tesaü saükhà, 'ahesu'nti tesaü sama¤¤à, ahesu'nti tesaü pa¤¤atti. Na tesaü saükhà 'atthã'ti na tesaü saükhà 'bhavissantã'ti.

[PTS Page 072] [\q 72/] ye saükhàrà atãtà niruddhà vipariõatà, 'ahosi'nti tesaü saükhà, 'ahesu'nti tesaü sama¤¤à, ahesu'nti tesaü pa¤¤atti. Na tesaü saükhà 'atthã'ti na tesaü saükhà 'bhavissantã'ti.

Yaü vi¤¤àõaü atãtaü niruddhaü vipariõataü, 'ahosã'ti tassa saükhà, 'ahesã'ti tassa sama¤¤à, 'ahesã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'atthã'ti na tassa saükhà 'bhavissatã'ti.

Yaü bhikkhave, råpaü ajàtaü apàtubhåtaü 'bhavissatã'ti tassa saükhà, 'bhavissatã'ti tassa sama¤¤à, 'bhavissatã'ti tassa pa¤¤atti, na tassa saükhà 'atathã'ti na tassa saükhà 'ahosã'ti.

Yà vedanà ajàtà apàtubhåtà 'bhavissatã'ti tassa saükhà, 'bhavissatã'ti tassa sama¤¤à, 'bhavissatã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'atthã'ti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti.

Yà sa¤¤à ajàtà apàtubhåtà 'bhavissatã'ti tassa saükhà, 'bhavissatã'ti tassa sama¤¤à, 'bhavissati'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'atthã'ti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti.

Ye saükhàrà ajàtà apàtubhåtà 'bhavissatã'ti tassa saükhà, 'bhavissatã'ti tassa sama¤¤à, 'bhavissatã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'atthã'ti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti.

Yaü vi¤¤àõaü ajàtaü apàtubhåtaü 'bhavissatã'ti tassa saükhà, 'bhavissatã'ti tassa sama¤¤à, 'bhavissatã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'atthi'ti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti.

[BJT Page 124] [\x 124/]

Yaü bhikkhave, råpaü jàtaü pàtubhåtaü atthã'ti tassa saükhà, 'atthã'ti tassa sama¤¤à, 'atthã'ti tassa pa¤¤atti, na tassa saükhà 'ahosã'ti. Na tassa saükhà'bhavissatã'ti.

Yà vedanà jàtà pàtubhåtà 'atthã'ti tassa saükhà, 'atthã'ti tassa sama¤¤à, 'atthã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti. Na tassa saükhà 'bhavissatã'ti.

Yà sa¤¤à jàtà pàtubhåtà 'atthã'ti tassa saükhà, 'atthã'ti tassa sama¤¤à, 'atthã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti. Na tassa saükhà 'bhavissatã'ti.

Yà saükhàrà jàtà pàtubhåtà 'atthã'ti tassa saükhà, 'atthi'ti tassa sama¤¤à, 'atthã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti. Na tassa saükhà 'bhavissatã'ti.

Yaü vi¤¤àõaü jàtaü pàtubhåtaü 'atthã'ti tassa saükhà, 'atthi'ti tassa sama¤¤à, 'atthã'ti tassa pa¤¤atti. Na tassa saükhà 'ahosã'ti. Na tassa saükhà 'bhavissatã'ti.

Ime kho bhikkhave, tayo niruttipathà, adhivacanapathà, pa¤¤attipathà, asaïkiõõà asaïkiõõapubbà, na saükãyanti, [PTS Page 078] [\q 78/] na saükiyissanti appatikuññhà, samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhi.

Yepi te bhikkhave, ahesuü ukkalà vassabha¤¤à, ahetukavàdà akiriyavàdà natthikavàdà, tepime tayo niruttipathe adhivacanapathe pa¤¤attipathe na garahitabbaü na pañikkositabbaü ma¤¤iüsu. Taü kissa hetu: nindàkhyàrosaupàramhabhayà'ti.

Upayavaggo pañhamo

Tassuddànaü:

Upayo khãjaü udànaü upàdànaparivañña¤ca sattaññhànaü

Buddho pa¤cavaggi mahàli àditto niruttipathenacàti.